28, ఆగస్టు 2013, బుధవారం

శ్రవణానందకరం........

"పుండాకోరెదవా.... .నీకు దీంట్లో దూరవలసిన పనేట్రా...."

గట్టిగా తిట్లు వినబడుతున్నాయి.......ఆడగొంతు....జనం మాత్రం బాగా మూగి ఉన్నారు. ముందు అంత పట్టించుకోలేదు...కానీ ఆ తిట్ల ప్రవాహంలో నుండి రెండు మూడు నాకు శ్రవణానందకరంగా వినబడ్డాయ్.

" ఒరేయ్ ...మా ఆయన బ్రతికున్నప్పుడు  మీ బాబు చేసిన ఎదవ పనులన్నీ పూసగుచ్చినట్టు చెప్పేవోడ్రా....అసలు మీ తాత ఇంజన్ లో బొగ్గేసే  ఉద్యోగం చేసే నాటినుండీ మీ బాబు బొగ్గు దొంగతనాలకు మరిగేడంట...."

మా రైల్వే మాటలు వినబడేసరికి నా క్యూరియాసిటీ మరీ పెరిగి పోయింది.మా అపార్ట్మెంట్ కు వెనకంతా ఎక్కువగా స్లమ్మ్  లాగే ఉంటుంది. అలా అని పూర్తిగా స్లమ్మ్  అని చెప్పలేం గానీ బాగా దిగువ మద్య తరగతి వారు ఉండే ఏరియా అని చెప్పవచ్చు.అక్కడొక మినీ బజార్ కూడా ఉండడంతో చిన్న చిన్న అవసరాల కోసం అటు వెళ్తూ ఉంటాం. అక్కడొక నెట్ సెంటర్ కూడా ఉండడంతో ప్రింటింగ్ పనుల కోసం ఆ రోడ్ లో చాలా సార్లు వెళ్తూ ఉంటాను.యీ రోజు కూడా అదే పని  మీద బయలు దేరే సరికి యీ సీను కనబడింది.జనాల మద్య ఉండే ఖాళీలలో నుండి చూసాను. ఒక పెద్దావిడ ...ఒక 35 సంవత్సరాల యువకుడిని పట్టుకుని ఝాడించేస్తోంది. కారణమేమిటని అక్కడే ఉన్న తెలిసిన ముఖాన్ని అడిగాను.

"ఇక్కడొక వీధి కుళాయి ఉంది కదా సార్...యీ మూడు వీధుల నుండీ ఆడాళ్ళంతా యీ కుళాయి దగ్గరకే రావాలి. కార్పొరేషన్ వాళ్ళు యీ మూడు వీధులలో ఆ చివర ఉండే వాళ్ళకు అందు బాటులో ఉండేందుకు వేరే కుళాయి వేయదానికి ప్రపోజల్ పెట్టి దీనినుండే డిస్ట్రిబ్యూషన్ తీసుకుంటున్నారు.  కానీ యీ చివర ఉండే వాళ్ళనేదేమిటంతే ఇప్పటికే దీంట్లో పెద్దగా ప్రెజర్ లేదు....కాబట్టి మైన్ లైన్ నుండి డైరక్ట్ గా వేరే డిస్ట్రిబ్యూషన్ తీసుకోమనీ...."

"మరి ఆ పెద్దావిద అతగాడి మీద ఎందుకు విరుచుకు పడుతోంది?"

" ఆడు మాజీ కార్పొరేటర్ పైడితల్లి కొడుకు అప్పల్నాయుడు సారూ.....యీడి బాబు రైల్వే యార్డ్ లో దొంగ తనాలు చేసి చేసి ...బాగానే గడించాడు.ఎంత తాగినా కూడా బాగానే మిగిల్చాడు. అదృష్టం కలిసొచ్చి ఒక టెర్మ్ కార్పొరేటరై పొయ్యాడు. ఆఖరుకి మాత్రం లారీ కింద పడి కుక్క చావు చచ్చాడనుకోండి. యీడు అంటే యీ అప్పల్నాయుడు గాడు బాబు కంటే ఎదవ.నలుగురు చంచా గాళ్ళను వెంటేసుకొని పెద్ద లీడర్ లా ఫీలౌతాడు.మా యీదిలోనే యీ వినాయకుడి గుడి ఉంది...ఎప్పట్నుండో దీన్ని మైంటైన్  చేస్తున్న కమిటీ ఉంది....ఇంకా ఎంతో మంది చదువుకున్నోళ్ళు ..పెద్ద మనుషులు ఉన్నారు. వాళ్ళ పనుల్లో వాళ్ళు బిజీ గా ఉంటారు కాబట్టి బయట ఎప్పుడో గాని కనబడరు. దాంతో యీ యెదవే పెద్ద లీడర్ననుకుంటాడు."

చిన్న విషయం అదిగినందుకు ఎంత కధ చెప్పడ్రా బాబూ అనుకున్నాను. కానీ ఆ పెద్దావిడ మా రైల్వే కి సంబందించినదవటంతో కాస్సేపు ఆవిడ మాట్లాడేది విందామనుకున్నాను.

" ఒరేయ్....మా తగువులు మేము తీర్చుకోగలం....సగం రోజులు జైల్లో గడిపే నీలాంటి దగుల్బాజీ యెదవల పెద్దరికం మాకక్కర లేదు. అవసరమైతే ఇక్కడ ..అక్కడ కూడా నీళ్ళు వచ్చే విధంగా చేయగలిగిన ఇంజనీర్ బాబులు ఉంటారు. వాళ్ళని బ్రతిమాలుకుంటే పనవుద్ది గాని ఇందులో నీవు చేసేదేముందిరా....దీంట్లో తల దూర్చేసి పెద్ద లీడర్ వైపోదామనుకుంటున్నావేమో......అసలు నీ మీదున్న కేసులన్నిటికీ శిక్ష  పడితే నీవు ఇంకో జనమెత్తినా ఆ శిక్ష  పూర్తవదు. 

ఆయన ఇక్కడ రైల్వే  యూనియన్ సెక్రటరీ కింద ఉన్నప్పుడు  చాలా సార్లు అనే వారు...నీ బాబు లాంటి దొంగ నాయాళ్ళు లేక పోతే రైలు పట్టాలు బంగారపువి వేయొచ్చని. ఆయన నిజాయితీగా ఉద్యోగం చేసి....ఆ మాయదారి జబ్బుతో పొయ్యారు గానీ లేక పోతే నీ బతుకంతా ఇంకా బాగా బయటపెట్టేద్దుం. నా కొడుకులిద్దరూ కష్టపడి చదువుకొని నాన్న లాగే దూరంగా ఐనా నిజాయితీ గా బ్రతుకుతున్నారు. మా ఖర్మ కాలి నీలాంటి పనీ పాటా లేని పోరంబోకు ఎదవలు లీడర్ల లా వెలిగిపోతున్నారు.........అవునొరే మొన్నేదో పార్క్ స్థలాన్ని  కబ్జా చేయబోతే నిన్ను తీసుకెళ్ళి పోలీసులు స్టేషన్ లో పెడితే మన మెయిన్  రోడ్ వెడల్పు చేయాలని  పోలీస్ స్టేషన్ లొ నిరాహార దీక్ష చేసావంట...జనం ముఖమ్మీద ఉమ్మేస్తారని సిగ్గన్నా లేదురా....పైగా బెయిలిప్పిస్తే రాబోయే ఎలక్షన్ లో మీ వెనుకే ఉంటానని మన ఎమ్మెల్యే కి కూడా కబురు పంపావంట...ఒరెయ్ ఒకటి మాత్రం ఖచ్చితంగా చెప్పగలను మన ఏరియా లో దొంగలెక్కువైపోతే నీలాంటెదవ  గెలుస్తాడు..నా నమ్మకం ఏటంటే ఇంకా నా లాంటి వాళ్ళు ..పైనున్న మా ఆయన లాంటి వాళ్ళే యెక్కువున్నారని "

ఆ ఝురి ఇంకా సాగుతూనే ఉంది. ఒక నిజాయితీ పరుడి జీవితాన్ని పంచుకొన్న ఆ పెద్దావిడ  నేరస్థులే  నాయకత్వ స్థానాలలోకి  ప్రాకటం జీర్ణించుకో  లేక తన ఆక్రోశాన్ని అలా వెలిబుస్తూనే ఉంది. నేను మాత్రం మాయాబజార్ లో ఘటోత్కచుడిలా

"ఆహా...ఎంత శ్రవణానందకరముగా...ఉన్నాయి" అనుకుంటూ ఒక రకమైన తాదాత్మ్యం లోకి వెళ్ళి పొయ్యాను.  అంతే కాదు రాష్ట్రమంతా వినబడేటంత సౌండ్ సిష్టం సంపాదించి మొత్తం అంతా కాక పోయినా  కనీసం సీమాంధ్ర ప్రజలకన్నా వినిపించాలనే కోరిక కలుగుతోంది.....ఎందుచేతో.....  

1, ఆగస్టు 2013, గురువారం

సత్తెమ్మ

సత్తెమ్మ నల్లగా ఉంటుంది. నగలుండవు. సైట్ లోకి వచ్చేటప్పటికి నెత్తిమీద తట్ట తోనో ...నీళ్ళు మోస్తున్న బిందెతోనో దర్శనమిస్తుంది. వాళ్ళాయన వెదుళ్ళు కొట్టుకొచ్చి  బుట్టలు లాంటివి అల్లుతూ ఉంటాడు.నాలుగు సంవత్సరాలుగా ఎప్పుడూ పని మానడం చూడ లేదు. మా ప్రాజెక్ట్ ప్రారంభ దస లో ఉండగా ఒక సారి కొత్తగా కట్టిన బ్రిడ్జ్ దగ్గరకి వెళ్ళేసరికి అక్కడ కాంక్రీట్ తడపవలసిన మనిషి కనబదక పొయ్యేసరికి అక్కడుండే సూపర్వైజర్ ని అడిగాను. 
 
" అయ్యో ఎంత మాట సార్...ఇప్పటివరకూ ఇక్కడే ఉండాలి " అతగాడి మాట పూర్తవాకుండానే తను గబా గబా వూరిలోనుండి వస్తోంది. అదే మొదటి సారి సత్తెమ్మను చూడడం.

"ఎక్కడికి పొయ్యావ్...సార్ నన్ను తిడుతున్నారు..." ఇంకా కేకలెయ్య బోతున్న సూపర్వైజర్ ను సున్నితంగా వారించాను. నెమ్మదిగా తనకర్ధమయ్యే రీతిలో కాంక్రీట్ కు క్యూరింగ్  ఎంత అవసరమో చెప్పాను.

 "ఎక్కడికీ ఎల్లనేదు బాబూ...పొద్దున్నొక సారి తడిపేసి ..అబ్బాయికి ఫీజుకి డబ్బులు తక్కువైతే సర్దడానికి వెళ్ళాను"

అప్పుడే తెలిసింది తనది ఒక షెడ్యూల్ తెగ అని...వాళ్ళబ్బాయి ఇంజర్నీరింగ్ డిప్లొమా చదువుతున్నాడని.


ఆ తరువాత కొద్ది రోజులకే వాళ్ళమ్మాయి గౌరిని కూడా కాంక్రీట్ మోస్తూ చూసాను. అప్పటికే ఆ అమ్మాయి ఇంటర్ పూర్తి చేసింది. సెలవులు కాబట్టి పని లోకి వచ్చింది.మామిడి తోటలు తప్ప మరేమీ పంటలు లేని ప్రాంతం వలననుకుంటా పని చేయడానికి దొరికిన చాన్స్ ను అక్కడి పిల్లలు వదులుకునే వారు కాదు. 


నాకు తెలిసున్నంత వరకూ తను మరలా ఆ పని అప్పజెప్పినప్పుడు  బద్దకించ లేదు. ఆ తరువాత మా రీచ్ లో ఒక పెద్ద బ్రిడ్జ్ వర్క్  దగ్గర పని చేయడం మొదలు పెట్టింది. వాళ్ళాయన అక్కడే వాచ్మెన్  గా చేరాడు. వర్క్ జరిగేటప్పుడు నీటిని సగం బ్రిడ్జ్ లోకి మళ్ళిస్తాం కాబట్టి రెండో పక్క వీళ్ళు  గుడిసె వేసుకుని ఉండేవారు. అప్పటికే మా అమ్మాయి ఇంజినీరింగ్  లో ఉంది.తను సెలవులకి వస్తుందంటే చాలు ఏదో ఒకటి ఇవ్వాలని తాపత్రయ పడుతూనే ఉండేది. దాంట్లో తేగలు...సపోటాలు....చాలా సార్లు మామిడి కాయలు ఉండేవి.

ప్రాజెక్ట్ ప్రారంభమయ్యి 2 సంవత్సరాలు గడిచిన తరువాత అనుకుంటా ఒక రోజు సడన్ గా
"బాబూ అమ్మాయికి పెళ్ళి చేసేద్దామనుకుంటున్నాం " అని చెప్పింది.

అప్పటికి వాళ్ళమ్మాయి గౌరి డిగ్రీ 1వ సంవత్సరంలో ఉంది.
 
"నీకు మతి గానీ పోయిందా శుభ్రంగా రెండేళ్ళాగితే దాని ఉద్యోగం అది చేసుకుంటూ నిన్ను కూడా చక్కగా చూసుకుంటుంది అలాంటి వెధవాలోచనలు మానెయ్..."చనువుగా కసిరేసాను.

పక్కనే వాళ్ళాయన బుట్టలల్లుతున్నాడు.స్పీడ్ గా కదులుతున్న అతడి వేళ్ళు చూస్తూ కూర్చున్నాను. బుట్ట తయరవ్వగానే ఒక సారి చుట్టూ తిప్పి చూసి తృప్తిగా తల పంకించాడు.డబ్బు తప్ప వేరే ఏదీ సంతృప్తి ఇవ్వదు అనేది కేవలం అపోహ మాత్రమే అనేదానికి వీళ్ళంతా ఉదాహరణులుగా కనిపిస్తారు. ఉదయాన్నే సైట్ కు వెళ్ళడం కోసం డ్రసప్ అయ్యి మెట్లు దిగి సెల్లార్ లోకి వచ్చేటప్పుడు తనే ఉతికి ఇస్త్రీ చేసిన బట్టల వంక ఒకలాంటి ఆనందంతో చూస్తాడు ..అక్కడే ఇస్త్రీ చేసుకుంటున్న మా అప్పారావు. టూ వీలర్ రోడ్ మీదకు వచ్చే సరికి ఎదురుగానే ఉన్న హైర్ కటింగ్  సెలూన్ లో పని హేసే కుర్రడు ఒక సారి నా జుట్టు వైపు చూసి తృప్తి పడతాడు....తను వేసిన కటింగ్ బాగానే ఉందనిపించి. కొత్త ట్రాక్ కోసం సర్వే చేస్తున్నప్పుడు సిగ్నల్ పడక ఆగిన గూడ్స్ ట్రైన్ వెనకాల ఉన్న గార్డ్ పెట్టెలో ఉన్న గార్డ్ ని పలకరించినప్పుడు "మనిద్దరం ఒకే కుటుంబంలో సభ్యులమన్నట్లు" గా అతడి పలకరింపు ...ఇవన్నీ అనందాన్నిచే విషయాలే.



ఆరు నెలల క్రితం సత్తెమ్మ మరలా బాధగా మా ఆఫీస్ కు వచ్చింది.

" అమ్మాయి పెళ్ళికి మహూర్తం పెట్టేసాం సార్"

తిట్టాను.

"మా కులపోళ్ళతో పడలేం సార్....అబ్బాయి మా మేనల్లుడే...బండి కొనుక్కోడానికి 60000 రూపాయలు   కూడా ఇచ్చేసాం"

ఆశ్చర్య  పోవడం నా వంతయ్యింది. పగలంతా ఎండలో వానలో కష్టపడే తను....కాబోయే అల్లుడి కోసం 60000....

కానీ పూర్తి అనార్గనైజ్డ్ రంగం లో ఉండే వీళ్ళు ముసలి తనం లో వచ్చే ఇబ్బందుల్ని దృష్టిలో పెట్టుకోరా .....

పెల్ళికి వెళ్ళి తనకు పనికి వస్తాయన్నట్లుగా కొన్ని నోట్లు కవర్లో పెట్టి గిఫ్ట్ గా ఇచ్చాను.

నాలుగు రోజుల తరువాత ఒక సంచీ తెచ్చి సైట్ ఆఫీస్ లో పెట్టి వెళ్ళేటప్పుడు దీనిని మరిచి పోకండి బాబూ"

ఇంటికి వచ్చిన తరువాత సంచిలోనివన్నీ చూసి మా శ్రీమతి నోరు వెళ్ళ బెట్టింది. 9 అంగుళాల వ్యాసంతో ఉన్న పంచదార మిఠాయి ఉండ...అరిసెల దొంతర...ఇంకా ఏవేవో...

"నీకేమన్నా...మతి పోయిందా సత్తెమ్మా...." అంటూ ఆ తరువాత రోజు కోప్పడ్డాను.

" మీరందరి లాంటి  వోరు కాదు సారూ.....మా లాంటోళ్ళతో మాట్లాడతారు...ఆ ట్రాక్టర్ డ్రైవర్ తో మాట్లాడతారు....అల్ల దూళ్ళు కాసుకునే కుర్రాడితో మాట్లాడతారు.."

అవును ఐతే ...ఇవన్నీ నాకు ఆనందం కలిగించే విషయాలే....దీంట్లో నా గొప్పదనం ఏముందో నాకర్ధం కాలేదు. అదే మాట సత్తెమ్మతో కూడా చెప్పాను.

"బంగారం...చీరలు....మీలో ఉండాల్సిన  మృదుత్వాన్ని...మానవత్వాన్ని చంపేస్తున్నయ్" అని నా శ్రీమతికి చాలా సార్లు చెబుతాను కానీ నాది సరైన ప్రయత్నం కాదని అనిపిస్తూనే ఉంటుంది. కేవలం చీరలు..బంగారాల గురించి మాత్రమే కొనసాగించే బాంధవ్యాలు వీళ్ళకే మాత్రం తృప్తి ఇస్తుందో నాకైతే అర్ధం కాదు. వీళ్ళలో చాలా మంది పదివేల రూపాయల టాక్స్   నుండి రక్షించబడినందుకు 1116 రూపాయలు దేవుడికి సమర్పించుకుంటారు. ఉత్తుత్తినే సంవత్సరాల తరబడి మాట్లాడుకోరు. ఒకళ్ళనొకళ్ళు అసహ్యించు కొంటూ కూడా ప్రతి దినం మాట్లాడుకుంటారు. ఇటువంటి వాతావరణంలో పెరుగుతున్న పిల్లల మానసిక ఆరోగ్యం సవ్యంగా ఎలా ఉండగలదు?

కాంక్రీట్ పనులలవుతున్నప్పుడు మా దగ్గర పని చేసే ఆడవాళ్ళు కూడా కోడిపుంజుల్లా దెబ్బలాడుకుంటారు.కానీ అది అక్కడితో చెల్లు. మరునాడంతా మామూలే. ఎందుకంటే నాకనిపించే కారణం ఒక్కటే ...వాళ్ళు ఆశ పడడానికి...పొగొట్టు కొనడానికి వాళ్ళెవరి దగ్గరా ఏమీ ఉండదు.
సత్తెమ్మ నల్లగా ఉంటుంది. నగలుండవు. సైట్ లోకి వచ్చేటప్పటికి నెత్తిమీద తట్ట తోనో ...నీళ్ళు మోస్తున్న బిందెతోనో దర్శనమిస్తుంది. వాళ్ళాయన వెదుళ్ళు కొట్టుకొచ్చి  బుట్టలు లాంటివి అల్లుతూ ఉంటాడు.నాలుగు సంవత్సరాలుగా ఎప్పుడూ పని మానడం చూడ లేదు. మా ప్రాజెక్ట్ ప్రారంభ దస లో ఉండగా ఒక సారి కొత్తగా కట్టిన బ్రిడ్జ్ దగ్గరకి వెళ్ళేసరికి అక్కడ కాంక్రీట్ తడపవలసిన మనిషి కనబదక పొయ్యేసరికి అక్కడుండే సూపర్వైజర్ ని అడిగాను.  
" అయ్యో ఎంత మాట సార్...ఇప్పటివరకూ ఇక్కడే ఉండాలి " అతగాడి మాట పూర్తవాకుండానే తను గబా గబా వూరిలోనుండి వస్తోంది. అదే మొదటి సారి సత్తెమ్మను చూడడం.
"ఎక్కడికి పొయ్యావ్...సార్ నన్ను తిడుతున్నారు..." ఇంకా కేకలెయ్య బోతున్న సూపర్వైజర్ ను సున్నితంగా వారించాను. నెమ్మదిగా తనకర్ధమయ్యే రీతిలో కాంక్రీట్ కు క్యూరింగ్  ఎంత అవసరమో చెప్పాను.
"ఎక్కడికీ ఎల్లనేదు బాబూ...పొద్దున్నొక సారి తడిపేసి ..అబ్బాయికి ఫీజుకి డబ్బులు తక్కువైతే సర్దడానికి వెళ్ళాను"
అప్పుడే తెలిసింది తనది ఒక షెడ్యూల్ తెగ అని...వాళ్ళబ్బాయి ఇంజర్నీరింగ్ డిప్లొమా చదువుతున్నాడని.
ఆ తరువాత కొద్ది రోజులకే వాళ్ళమ్మాయి గౌరిని కూడా కాంక్రీట్ మోస్తూ చూసాను. అప్పటికే ఆ అమ్మాయి ఇంటర్ పూర్తి చేసింది. సెలవులు కాబట్టి పని లోకి వచ్చింది.మామిడి తోటలు తప్ప మరేమీ పంటలు లేని ప్రాంతం వలననుకుంటా పని చేయడానికి దొరికిన చాన్స్ ను అక్కడి పిల్లలు వదులుకునే వారు కాదు. 

అలాగే ఇంకొక సారి కూడా మాతో పాటు ప్రయాణం చేస్తున్న స్కూల్ టీచర్ ఒకావిడ ట్రైన్లోనే మామిడికాయలమ్ముతున్న అమ్మాయిని తొమ్మిదో తరగతిలో మార్కులెన్నని అడగడం చూసి ఆశ్చర్య  పొయ్యాను.

 నాకు తెలిసున్నంత వరకూ తను మరలా ఆ పని అప్పజెప్పినప్పుడు  బద్దకించ లేదు. ఆ తరువాత మా రీచ్ లో ఒక పెద్ద బ్రిడ్జ్ వర్క్  దగ్గర పని చేయడం మొదలు పెట్టింది. వాళ్ళాయన అక్కడే వాచ్మెన్  గా చేరాడు. వర్క్ జరిగేటప్పుడు నీటిని సగం బ్రిడ్జ్ లోకి మళ్ళిస్తాం కాబట్టి రెండో పక్క వీళ్ళు  గుడిసె వేసుకుని ఉండేవారు. అప్పటికే మా అమ్మాయి ఇంజినీరింగ్  లో ఉంది.తను సెలవులకి వస్తుందంటే చాలు ఏదో ఒకటి ఇవ్వాలని తాపత్రయ పడుతూనే ఉండేది. దాంట్లో తేగలు...సపోటాలు....చాలా సార్లు మామిడి కాయలు ఉండేవి.

ప్రాజెక్ట్ ప్రారంభమయ్యి 2 సంవత్సరాలు గడిచిన తరువాత అనుకుంటా ఒక రోజు సడన్ గా
"బాబూ అమ్మాయికి పెళ్ళి చేసేద్దామనుకుంటున్నాం " అని చెప్పింది.

అప్పటికి వాళ్ళమ్మాయి గౌరి డిగ్రీ 1వ సంవత్సరంలో ఉంది. 
"నీకు మతి గానీ పోయిందా శుభ్రంగా రెండేళ్ళాగితే దాని ఉద్యోగం అది చేసుకుంటూ నిన్ను కూడా చక్కగా చూసుకుంటుంది అలాంటి వెధవాలోచనలు మానెయ్..."చనువుగా కసిరేసాను.
పక్కనే వాళ్ళాయన బుట్టలల్లుతున్నాడు.స్పీడ్ గా కదులుతున్న అతడి వేళ్ళు చూస్తూ కూర్చున్నాను. బుట్ట తయరవ్వగానే ఒక సారి చుట్టూ తిప్పి చూసి తృప్తిగా తల పంకించాడు.డబ్బు తప్ప వేరే ఏదీ సంతృప్తి ఇవ్వదు అనేది కేవలం అపోహ మాత్రమే అనేదానికి వీళ్ళంతా ఉదాహరణులుగా కనిపిస్తారు. ఉదయాన్నే సైట్ కు వెళ్ళడం కోసం డ్రసప్ అయ్యి మెట్లు దిగి సెల్లార్ లోకి వచ్చేటప్పుడు తనే ఉతికి ఇస్త్రీ చేసిన బట్టల వంక ఒకలాంటి ఆనందంతో చూస్తాడు ..అక్కడే ఇస్త్రీ చేసుకుంటున్న మా అప్పారావు. టూ వీలర్ రోడ్ మీదకు వచ్చే సరికి ఎదురుగానే ఉన్న హైర్ కటింగ్  సెలూన్ లో పని హేసే కుర్రడు ఒక సారి నా జుట్టు వైపు చూసి తృప్తి పడతాడు....తను వేసిన కటింగ్ బాగానే ఉందనిపించి. కొత్త ట్రాక్ కోసం సర్వే చేస్తున్నప్పుడు సిగ్నల్ పడక ఆగిన గూడ్స్ ట్రైన్ వెనకాల ఉన్న గార్డ్ పెట్టెలో ఉన్న గార్డ్ ని పలకరించినప్పుడు "మనిద్దరం ఒకే కుటుంబంలో సభ్యులమన్నట్లు" గా అతడి పలకరింపు ...ఇవన్నీ అనందాన్నిచే విషయాలే.
ఆరు నెలల క్రితం సత్తెమ్మ మరలా బాధగా మా ఆఫీస్ కు వచ్చింది.
" అమ్మాయి పెళ్ళికి మహూర్తం పెట్టేసాం సార్"
తిట్టాను.
"మా కులపోళ్ళతో పడలేం సార్....అబ్బాయి మా మేనల్లుడే...బండి కొనుక్కోడానికి 60000 రూపాయలు   కూడా ఇచ్చేసాం"
 ఆశ్చర్య  పోవడం నా వంతయ్యింది. పగలంతా ఎండలో వానలో కష్టపడే తను....కాబోయే అల్లుడి కోసం 60000....
కానీ పూర్తి అనార్గనైజ్డ్ రంగం లో ఉండే వీళ్ళు ముసలి తనం లో వచ్చే ఇబ్బందుల్ని దృష్టిలో పెట్టుకోరా .....
పెల్ళికి వెళ్ళి తనకు పనికి వస్తాయన్నట్లుగా కొన్ని నోట్లు కవర్లో పెట్టి గిఫ్ట్ గా ఇచ్చాను.
నాలుగు రోజుల తరువాత ఒక సంచీ తెచ్చి సైట్ ఆఫీస్ లో పెట్టి వెళ్ళేటప్పుడు దీనిని మరిచి పోకండి బాబూ"
ఇంటికి వచ్చిన తరువాత సంచిలోనివన్నీ చూసి మా శ్రీమతి నోరు వెళ్ళ బెట్టింది. 9 అంగుళాల వ్యాసంతో ఉన్న పంచదార మిఠాయి ఉండ...అరిసెల దొంతర...ఇంకా ఏవేవో...
"నీకేమన్నా...మతి పోయిందా సత్తెమ్మా...." అంటూ ఆ తరువాత రోజు కోప్పడ్డాను.
" మీరందరి లాంటి వోరు కాదు సారూ.....మా లాంటోళ్ళతో మాట్లాడతారు...ఆ ట్రాక్టర్ డ్రైవర్ తో మాట్లాడతారు....అల్ల దూళ్ళు కాసుకునే కుర్రాడితో మాట్లాడతారు.."
అవును ఐతే ...ఇవన్నీ నాకు ఆనందం కలిగించే విషయాలే....దీంట్లో నా గొప్పదనం ఏముందో నాకర్ధం కాలేదు. అదే మాట సత్తెమ్మతో కూడా చెప్పాను.
"బంగారం...చీరలు....మీలో ఉండాల్సిన మృదుత్వాన్ని...మానవత్వాన్ని చంపేస్తున్నయ్" అని నా శ్రీమతికి చాలా సార్లు చెబుతాను కానీ నాది సరైన ప్రయత్నం కాదని అనిపిస్తూనే ఉంటుంది. కేవలం చీరలు..బంగారాల గురించి మాత్రమే కొనసాగించే బాంధవ్యాలు వీళ్ళకే మాత్రం తృప్తి ఇస్తుందో నాకైతే అర్ధం కాదు. వీళ్ళలో చాలా మంది పదివేల రూపాయల టాక్స్ నుండి రక్షించబడినందుకు 1116 రూపాయలు దేవుడికి సమర్పించుకుంటారు. ఉత్తుత్తినే సంవత్సరాల తరబడి మాట్లాడుకోరు. ఒకళ్ళనొకళ్ళు అసహ్యించు కొంటూ కూడా ప్రతి దినం మాట్లాడుకుంటారు. ఇటువంటి వాతావరణంలో పెరుగుతున్న పిల్లల మానసిక ఆరోగ్యం సవ్యంగా ఎలా ఉండగలదు?
కాంక్రీట్ పనులలవుతున్నప్పుడు మా దగ్గర పని చేసే ఆడవాళ్ళు కూడా కోడిపుంజుల్లా దెబ్బలాడుకుంటారు.కానీ అది అక్కడితో చెల్లు. మరునాడంతా మామూలే. ఎందుకంటే నాకనిపించే కారణం ఒక్కటే ...వాళ్ళు ఆశ పడడానికి...పొగొట్టు కొనడానికి వాళ్ళెవరి దగ్గరా ఏమీ ఉండదు.